www.wiarabiblijna.fora.pl

tom68

POLSKIE PRZEKLADY PISMA SWIETEGO

Najstarszym polskim wydaniem Starego i Nowego Testamentu byla Biblia krolowej Zofii, ktora powstala z inicjatywy czwartej zony Wladyslawa Jagielly. Opracowal ja w latach 1453-61 Jedrzej z Jaszowic w oparciu o Wulgate i czeskie tlumaczenia Pisma Swietego. Jedyna, w dodatku niekompletna kopia, jaka sie zachowala, spoczywa w Bibliotece Wegierskiego Kolegium Reformowanego w Szaros Patak, stad jej druga nazwa, a mianowicie Biblia Szaroszpatacka.

W sto lat pozniej ukazal sie kolejny polski przeklad calego Pisma Swietego zwany Biblia Leopolity. Pod tym imieniem kryl sie krakowski profesor Jan Nicz, ktory nie podal pelnego nazwiska z obawy przed wladzami koscielnymi, ktore w tych wiekach zakazywaly wydawania Biblii w jezykach narodowych. (1) Jego przeklad opieral sie na lacinskiej Wulgacie i tlumaczeniach czeskich, a w niewielkim stopniu na greckim tekscie Nowego Testamentu. Biblia Leopolity byla niezbyt wiernym przekladem, a jej jezyk uwazano za przedawniony juz w XVI wieku.

Pierwszym polskim przekladem z jezykow oryginalnych byla Biblia Brzeska (zwana tez Biblia Pinczowska), ktora ukazala sie w 1563 roku. (2) Tlumaczenia podjal sie sprzyjajacy Reformacji prymas Jan Laski, a dokonczyl je zespol uczonych pod kierunkiem Grzegorza Orszaka. Sponsorem tego wydania byl protestant Mikolaj Radziwill Czarny. Niestety Biblia Brzeska szybko stala sie bialym krukiem, bo jego syn, zwany Radziwillem Sierotka, nawrocony" przez jezuitow, wykupil wszystkie jej egzemplarze i spalil na rynku w Wilnie. Otrzymal za ten barbarzynski akt wiele pochwal ze strony duchownych, ktorzy chwalili jego... patriotycznego i katolickiego ducha.

Kolejnym calosciowym przekladem Pisma na jezyk polski byla Biblia Jakuba Wujka. Ksiadz J. Wujek z Wagrowca (1540-97) byl zdolnym teologiem i pisarzem. Znal greke i lacine, a takze hebrajski. Krepowaly go jednak wymagania soboru trydenckiego (1545-63), ktore pozwalaly tlumaczyc Pismo Swiete wylacznie z lacinskiej Wulgaty, co oddalalo tlumacza od jezykow oryginalnych. Jakub Wujek korzystal z nich jednak po cichu, co sygnalizowal na marginesie i w komentarzu, na czym jego tlumaczenie bardzo zyskalo. Niestety, ten wysilek w duzej mierze poszedl na marne, bo jezuiccy cenzorzy kazali usunac wszelkie odchylenia od tekstu Wulgaty. Wujek na te zmiany nie przystal, totez jego przeklad nie ukazal sie drukiem. Dopiero po jego smierci jeden z cenzorow, ks. Stanislaw Grodzicki, wprowadzil te zmiany i wydal Biblie Jakuba Wujka w 1599 roku. Mimo zbednej cenzury, ktora zepsula dzielo J. Wujka, jego scisly przeklad stanowil wielkie osiagniecie i nalezy do najpiekniejszych zabytkow literatury polskiej.

Nastepnym polskim tlumaczeniem calego Pisma Swietego z jezykow oryginalnych byla Biblia Gdanska. Praca nad nia trwala od 1600 po 1626 rok. Ten do niedawna ulubiony przeklad polskich protestantow ukazal sie drukiem w Gdansku w 1632 roku.

Jednym z ujemnych efektow zwyciestwa Kontrreformacji w Polsce byla utrata zainteresowania wydawaniem Biblii w jezyku polskim, dlatego na nowe przeklady trzeba bylo czekac blisko cztery wieki! W miedzyczasie rozbieznosc miedzy jezykiem mowionym a jezykiem wydanych na przelomie XVI/XVII wieku Biblii byla ogromna. Polski tekst Pisma Swietego potrzebowal modernizacji.

Po II wojnie swiatowej, z inicjatywy kilku profesorow Uniwersytetu Warszawskiego zrodzilo sie nowe polskie tlumaczenie. Wydawca Nowego Przekladu (zwanego tez Biblia Warszawska) bylo Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, dzialajace w Polsce od 1814 roku. Calosc ukazala sie w 1975 roku i do dzis jest chyba najpopularniejszym polskim przekladem Pisma Swietego.

Pierwszy calosciowy katolicki przeklad od czasu Biblii Jakuba Wujka wydano z okazji tysiaclecia chrzescijanstwa w Polsce w 1966 roku. Biblia Tysiaclecia, napisana pieknym polskim jezykiem, odstapila od lacinskiej Wulgaty, opierajac sie na tekstach hebrajskich i greckich. To samo powiedziec mozna o Biblii Poznanskiej, ktora w calosci ukazala sie w 1973 roku, choc jest mniej popularna ze wzgledu na swoj kilkutomowy format.

W 1997 roku ukazal sie kolejny calosciowy przeklad Pisma Swietego zwany Biblia Warszawsko-Praska. (3) Jego autorem jest ks. prof. Kazimierz Romaniuk, wybitny biblista katolicki. Biblia ta zostala wydana przez wspomniane Towarzystwo Biblijne, choc z imprimatur Kosciola rzymsko-katolickiego.

W przygotowaniu jest miedzywyznaniowa edycja Biblii, nad ktora pracuja teolodzy niemal wszystkich polskich wyznan chrzescijanskich. Ukaze sie ona pod egida wielce zasluzonego dla polskiej kultury biblijnej Towarzystwa Biblijnego.

Ponizszy artykul pochodzi z ksiazki "Sekrety Biblii".

Alfred J. Palla
[link widoczny dla zalogowanych]

PRZYPISY:

1. Maria Kossowska, Biblia w jezyku polskim, s. 206.

2. Tekst Biblii Brzeskiej jest dostepny poprzez Internet (www.literatura.hg.pl).

3. Nazwa pochodzi od diecezji Warszawsko-Praskiej podlegajacej ks. K. Romaniukowi.

wierzący

Ja bym dodał jeszcze choć to nie jest wydanie pełne NT Goetze'go powstał w czasie międzywojennym (I a II wojną światową) Chyba najlepsze polskie wydanie NT.
No i można napisać tez że są prowadzone prace nad uwspółcześnieniem Biblii Gdańskiej ukończono NT, psalmy i przypowieści Salomona w druku. Ale to nie osobne tłumaczenie choć prace nad uwspółcześnieniem też są prowadzone starannie i długo co się z tym wiąże. za jakieś dwa lata (to tylko moje kalkulację) powinniśmy mieć całość.

Gość

Polskim przekładem Biblii jest także Biblia w Przekładzie Nowego Świata wydana w roku 1997.

Benjamin.Szot

Warto jeszcze wspomnieć o Biblii Nieświeskiej wybitnego biblisty i hebraisty - Szymona Budnego.

Przekład Szymona Budnego przetłumaczono w Nieświeżu w 1570 roku a wydrukowano w Zasławiu w 1572 r. Był to Stary i Nowy Testament oraz apokryfy. Budny miał wiele zastrzeżeń do Biblii Brzeskiej wydanej przez polskich kalwinów. Uważał, że w niej przeinaczono szereg określeń dotyczących Jezusa, który był doskonałym człowiekiem, a nie Bogiem. Z tej też racji korzystał z tekstów hebrajskich i greckich, i oddał Tetragram poprzez zapis imienia Bożego w formie Jehowah.

Jednak nadzorujący druk Maciej Kawęczyński ( znany też jako Kawieczyński ), właściciel drukarni i Krzyszkowski usunęli bez jego zgody szereg sformułowań przekładu z powodów dogmatycznych co spowodowało, że Budny wyparł się zwłaszcza takiej edycji Nowego Testamentu. Choć śmierć Macieja Kawęczyńskiego zdawała się otwierać możliwość wydania przekładu Budnego zgodnego z jego życzeniem, to jednak przejście Krzysztofa Radziwiłła na katolicyzm poprzedziło wypędzenie przez niego "innowierców" z jego dóbr.
Sama drukarnia po nieżyjącym Kawęczyńskim, jak i skupieni wokół niej pisarze musieli się w trybie pilnym ewakuować, schronienie zaś znależli w Zasławiu, miasteczku należącym do kalwina, Jana Hlebowicza. Ten to zabiegał o powrót Szymona Budnego do zboru kalwińskiego. Tam też, w Zasławiu, w 1572 roku ukazało się drugie wydanie Biblii Budnego nazywane nieświesko-zasławskim, ale znów Krzyszkowski i Lorenz Winckel dokonali z własnej woli "poprawek" w Nowym Testamencie, odpowiadających ich przekonaniom religijnym a co nie było zgodne z dokładnym przekładem Budnego.

Reakcja Szymona Budnego była oczywista - po tym co zrobiono w jego wydaniu z 1570 r. Pomimo swego oburzenia pragnął on mimo wszystko wydać poprawny tekst tłumaczenia Biblii, lecz choroba oczu uniemożliwiła mu osobiste dokonywanie korekt. Zmuszony był więc korzystać z pomocy lektora ksiąg hebrajskich.

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Artemas

Benjamin.Szot

Artemas

Jeśli każdy kto wymienia imię Jehowah i rozsławia to Imię jest świadkiem

mam wrażenie, że mylisz nazwę Biblijną z nazwą pewnej organizacji. W proroctwie Izajasza 43 : 10 napisano o sługach Bożych, których Bóg wybrał i On ich nazwał swoimi świadkami, a nie odwrotnie.

________________________________

Artemas

Beniamin Szot

Nie zgadzam sie z takim spojrzeniem na Iz 43,10 ponieważ Jehowa nie mówił każdemu z Izraelitów, że wybiera go na swego świadka.
Każdy z nich zostawał świadkiem na mocy Przymierza Prawa, jakie zostało zawarte z tym narodem za pośrednictwem Mojżesza. Świadkami Boga
zostawali też po obrzezaniu prozelici - ludzie z różnych narodów - chociaż przywileje ich były ograniczone.

Co do aluzji na temat organizacji posługującej się dzisiaj imieniem Bożym w piśmie religijnym "Interpretacje", wychodzącym w USA można było przeczytać:
Jeśli chodzi o strukturę organizacyjną i działalność świadczenia, Świadkowie Jehowy bardziej niż jakiekolwiek inne ugrupowanie przypominają społeczność pierwszych chrześcijan".

Tak jak kiedyś, podobnie dzisiaj, Jehowa ordynuje swoich sług po spełnieniu pewnych wymagań.

Benjamin.Szot

Artemas

Nieświszczuk

Jak czytam ten wpis widzę jaką i czyją lekturę próbujesz nam tutaj zapodać. Nim zostałem śJ czytałem właśnie takie wypowiedzi.

Benjamin.Szot

i to jest twój właśnie błąd bo osądzasz coś nie mając o tym zielonego pojęcia ! Niczyich nauk nie próbuję tutaj nikomu ani narzucać, ani wciskać. Są to moje spostrzeżenia po dogłębnym przeczytaniu dzieł Russella i Rutherforda czym niestety ty pochwalić się nie możesz.

A jeśli uważasz, że się mylę to poproszę o rzeczowe i biblijne kontr-argumenty, bo jak na razie ich nie widać. Jedyna twoja odpowiedź to pomówienia i ubliżanie mi nie pierwszy raz zresztą, w twoje kontr-argumenty są zerowe.

____________________________________

Artemas

Benjamin S

Nieświszczuk

Dlatego wcześniej gdzieś napisałem, na czym opiera się Bieniamin Szot.
Głębokie studiowanie początków na dzień dzisiejszy można traktować jako ciekawostkę.
Jakoś tego co dziś głoszą śJ mało kto odważa się negować, natomiast tzw
" stare pieczki " do znudzenia są na forach przybliżane tak jakby śJ o tym nie wiedzieli.

Dla mnie to się już staje nudne jak flaki z olejem. Exclamation

Benjamin.Szot

Artemas

Nieświszczuk

Jak ty śJ każesz wychodzić na ulicę aby przekonał się co ludzie wiedzą,świadczy o twoim średnim zaangażowaniu w rozmowę. Arabowie mają swoją prawdę, Hindusi swoją a wszędzie tam są śJ i głoszą to co zawiera Biblia.
Jezus nie mówił o datach ale mówił o znakach. To wina śJ, że znak końca bardzo widoczny jest właśnie teraz. Kiedy ten znak zaczął być zdecydowanie widoczny?
O jakim wynoszeniu się ty wspominasz. Wiem? ŚJ nie mogą należeć do ostatka - bo ty tak chcesz!!
Prześladowania są złe same w sobie - od tego śJ się oddzielają i nie mają zamiaru nikogo przesladować. Bez znaczenia kim są prześladowani skoro są przez innych " podobno" chrześcijan prześladowani.
Towarzystwo Straznica odcina się od błędów w momencie zmian.
Słowo Boże w twoim mniemaniu jest zachwaszczone do tego stopnia, że tylko ty masz na to preparat.
Wydumana paruzja w twoim wyobrażeniu. Dlatego jest wiele powodów do tego, że nie przyjmujesz do wiadomości tego co głosimy. Masz prawo.
Przeprasza się Boga w modlitwie osobistej skąd masz pewność, że Bóg nie został przeproszony

cdn....

Benjamin.Szot

Nieświszczuk